Het Rembrandt Huis
Trots bij het RembrandthuysRembrandtHuis
Eind 2014 al daagde Rika ons uit voor een nieuw Projekt: het Rembrandthuis in
miniatuur nabouwen. Het huis in Amsterdam, waar Rembrandt in zijn gloriejaren woonde
en de Nachtwacht schilderde, is nu gerestaureerd en huisvest het Rembrandtmuseum.
Er was net weer een nieuw boek uitgekomen, met tekeningen van dit typisch Nederlandse
Renaissance huis, een uitnodiging voor miniaturisten om er mee aan de slag te gaan.
We spraken af in Amsterdam, bekeken het museum, bespraken de mogelijkheden. Al snel
vormde zich een groep vakmensen: ik/Aloyse voor de bouw, Arjen Spinhoven als
getalenteerde nieuwkomer, vol ideeën voor meubels en bouw, Bert Aarts die
bouwtekeningen voor DHN maakt en Simone Kasbergen als kunstschilderes.
De bedoeling was het Projekt in fases op te bouwen, steeds met beschrijvingen in
het tijdschrift DHN. Aangezien ik in die tijd geen winkel meer had en een kleine
behuizing, was mijn voorwaarde dat het huis niet bij mij zou staan, maar liefst
in het museum zelf. Want van het vorige projekt (het Kleine Loo) wist ik hoeveel
tijd en ruimte zo'n opbouw in beslag neemt. Dat werd door het museum na enige
overweging enthousiast ontvangen. We gingen een paar keer naar het museum, kregen
alle medewerking om op te meten en rond te kijken.
Van start tot finish
En zo ging het van start. Het bleek een echte uitdaging! Elke kamer kostte weer
meer tijd, werk, zweet en tranen dan in eerste instantie ingeschat. Want telkens
weer moest van grond af aan worden uitgezocht, opgemeten, nagezocht in alle mogelijke
bronnen. En dan de moeilijkheidsgraad erbij dat er steeds een goede werktekening
van gemaakt moest kunnen worden, dat materialen beschikbaar moesten zijn om na
te bouwen.
Dat laatste bleek onhaalbaar. In de loop van het Projekt, dat jaren besloeg, ging
de wereld eromheen door. Zo stopten leveranciers met leveren of veranderden hun
collectie, en waren destijds gebruikte materialen niet meer beschikbaar. Want het
bouwen van alle kamers inclusief inrichting duurde tenslotte jaren, tot ieders
wanhoop.
Rika en Marcus moesten steeds meer kamers opslaan tot het eindprodukt klaar was
en wij kregen in de loop van de jaren ook andere bezigheden, waardoor elke hulp
welkom was. Een grote aanwinst voor het team bleek Kim Bensdorp, die heel veel
accessoires maakte. Al die vreemde voorwerpen in de Kunstkamer, het eten in de
keuken, de schildersattributen; niets was onmogelijk. Dat hij ons daarbij
overspoelde met voorbeelden en bronnen, namen we graag voor lief ?? Zonder
Kim en al die andere lieve mensen was het nooit afgekomen!
Tentoonstelling
Overdracht
En toen was het eindelijk af! We besloten alsnog om er geen (dichte) voorgevel
voor te maken. In het museum wil je immers vooral IN de kamers kijken. Dus kwam
er een heel fraaie ombouw voor de losse kamers, met subtiel licht in de kamers
en een imponerende dakpartij. Van deze ombouw bestaat geen bouwtekening.
In 2018 nam het Rembrandtmuseum het huis in ontvangst, met een serieuze
ondertekening van overdracht en een goed verzorgde lunch. We kregen een persoonlijke
rondleiding waarbij we in alle vertrekken mochten kijken, ook boven bij de kantoren
van museum. En inmiddels staat het Rembrandthuys alweer enige tijd te pronken in
het bijhuis, de kamer tussen de Entree in de kelder en het Voorhuys van het museum.
En natuurlijk nemen we af en toe zelf ook een kijkje, om dan te genieten van de
positieve commentaren van bezoekers!
Artikelen in tijdschrift Dolls House Nederland
In het tijdschrift Dolls House Nederland zijn vanaf 2017 o.a. bouwtekeningen en werkbeschrijvingen van de kamers, diverse voorwerpen en meubelstukken geplaatst. Hieronder een kort overzicht van onderwerpen.
Tituskamerbron: deel-artikel in DHN over de kamer van Titus met schouw, door Aloyse, foto DHN
In het kader van het Projekt is het volgende gepubliceerd:
DHN 123 kennismaking Simone Kasbergen en Aloyse Hoekstra
DHN 123 kennismaking Bert Aarts en Arjen Spinhoven
DHN 124 aflevering 1, Voorhuys, de entreekamer van het Rembrandthuis
DHN 124 aflevering 2, lantaarn, gemaakt door Carla Zandvliet
DHN 125 aflevering 3, stoelen met kistregel, gemaakt door Bert Aarts
DHN 125 aflevering 4, houtwerk schilderen, techniek van Simone Kasbergen
DHN 126 aflevering 5, een pronkstuk, de kast gemaakt door Arjen Spinhoven
DHN 126 aflevering 6, schilderijen en lijsten, Bert Aarts en Elles Leenders
Voorhuys en Sydelcaemer
DHN 127 aflevering 7, De Sydelcaemer, de groep i.s.m. derden
DHN 127 aflevering 8, het coelvat in de Sydelcaemer, i.s.m. Carla Zandvliet en Gerd Felka
DHN 128 aflevering 9, Tafel met bolpoten, gemaakt door Bert Aarts
DHN 128 aflevering 10, de schouw in de Sydelcaemer, gemaakt door Aloyse, Simone en Bert
DHN 129 aflevering 11, het beddegoed, door Jaqueline Aarts, Arjen Spinhoven en Atelier Valkenbos
DHN 130 aflevering 12, de Schildercaemer, de groep i.s.m. derden
DHN 130 aflevering 13, Ateliertafel en toebehoren atelier, door Bert Aarts en Kim Bensdorp
DHN 131 aflevering 14, Rembrandt´s gereedschap, door Bert Aarts, Kim Bensdorp en Elles Leenders
DHN 132 aflevering 15, de Schouw, door het team en Hay Maes
DHN 133 aflevering 16, de Kunstcaemer, met Simone, Bert, Kim, Arjen en Aloyse
DHN 134 aflevering 17, de wandkast in de Kunstcaemer, Bert, Sue Cook en Gerd Felka
DHN 134 aflevering 18, de globe, door Kim Bensdorp
DHN 135 aflevering 19, tafelkabinet voor de Cunstcaemer, door Bert Aarts
DHN 136 aflevering 20, beschrijving van de curiosa in de Cunstcaemer, door Kim Bensdorp
DHN Schildercaemer
Schilderspullen, door Kim
DHN 137 aflevering 21, de Keuken, beschrijving door Aloyse en Bert
DHN 138 aflevering 22, beschrijving van groenten uit de 17e eeuw, door Kim Bensdorp
DHN 139 aflevering 23, de schouw in de keuken, door Aloyse, Bert, Simone i.s.m. Romney Min.
DHN 140 aflevering 24, het aanrecht met pomp, met Simone, Bert, Arjen en Kim
DHN 141 aflevering 25, de bedstee in de keuken, door Bert Aarts
DHN 142 aflevering 26, tafel en stoelen voor de keuken, Bert Aarts en Chris Cornell
DHN 143 aflevering 27, tin en steengoed, door Kim Bensdorp
DHN 144 aflevering 28, gevogelte, spek en worst, door Kim Bensdorp
Keuken
Etskamer, foto Bert
DHN 145 aflevering 29, De Etscaemer, door de gehele groep
DHN 146 aflevering 30, de werktafel, door Bert Aarts en Kim Bensdorp
DHN 147 aflevering 31, de etspers, werktekening Bert Aarts, etsplaten van Kim Bensdorp
DHN 147 extra: uitknipplaatjes Etsen van Rembrandt
DHN 148 aflevering 32, de inrichting van de etscaemer, door Bert en Kim (leren schort)
DHN 149 aflevering 33, De kamer van Titus, door groep i.s.m. Laurent Seigle-Dias (zuilen)
DHN 150 aflevering 34, de stoelen in Titus' kamer, door Bert Aarts
DHN 151 aflevering 35, de schouw in Titus' kamer, door Aloyse Hoekstra, Bert en Arjen
DHN 152 aflevering 36, aankleding bedstee Titus, door Janna Meijer en Arjen Spinhoven
DHN 153 aflevering 37, tafelen in de 17e eeuw, door Kim Bensdorp
Steeds meer kamers tentoongesteld
Ets-pers, foto Bert
DHN 154 aflevering 38, Schilderskamers voor leerlingen, door Aloyse, Bert Arjen, Kim, Simone
DHN 155 aflevering 39, meubels, schilderstafeltje en accessoires, door Bert en Kim
DHN 156, aflevering 40, de linnenpers (Sydelcaemer), door Bert Aarts en Kamilla Dlugowolska (mand)
DHN 156, SLOT aflevering: foto van het complete Rembrandthuys (blz. 40-41)
De Rembrandtgroep bij de overdracht
De groep bestaat uit Aloyse Hoekstra, Bert Aarts, Arjen Spinhoven, Simone Kasbergen en Kim Bensdorp in samenwerking met veel andere miniaturisten.
Het bouwproces
Er was regelmatig een bijeenkomst met de groep en Rika en Marcus van DHN, meestal
in Utrecht. Daar werd de planning besproken aan de hand van publicatie-data.
Iedereen moest voor die deadline op tijd leveren, want het sloot nauw op elkaar aan.
Bouw, opbouw, inrichting, foto's, publicatie.
Aloyse Hoekstra, bouwer van o.a. het Kleine Loo, ontwierp en bouwde alle kamers,
inclusief het balkenplafond, de kozijnen van deuren en raampartijen. Daarnaast
verzorgde zij een groot deel van de gebruikte materialen zoals vloertegels en
planken. Alle schouwen zijn ontworpen aan de hand van bestaande modellen uit die
tijdsperiode, zo mogelijk een kopie van de schouwen in het Rembrandtsmuseum. Daarbij
was samenwerking nodig, met dank aan de hulp van Laurence Seigle-Dias en Hay Maes
voor de ornamenten. Er was veel bronnenonderzoek nodig maar ook een vertaling naar
beschikbare materialen (helaas niet altijd mogelijk gebleken).
Opbouwfase
Vervolgens werden de kamers beschilderd door Simone Kasbergen, waarbij per kamer
gekeken werd naar een zo natuurgetrouwe kopie van de gebruikte kleuren voor
plafondbalken en deuren. Dat ging steeds in nauwe samenwerking met m.n. Aloyse
vanwege de diverse lijmklussen in elke fase. Want als de wanden waren gewit,
werd de kamer gelijmd; dan moest het plafond beschilderd en werd dat erop gezet,
waarna alle kieren werden bijgewerkt. Daarna kwamen nog kozijnen en schouwen e.d.
Dakopbouw geverfd door Simone, foto Bert
Daarna ging de kamer naar Rika, meestal via Bert Aarts, die er nauwgezette
werktekeningen van maakte. De grove bouwtekening werd door mij gemaakt, daarna
zorgvuldig gedigitaliseerd door Bert Aarts voor publicatie in Dolls House Nederland.
Waarbij we regelmatig discussie voerden over de details want Bert legde vast tot
op de millimeter waar Aloyse i.v.m. lijm en verf vaak wat ruimte liet.
Intussen werd er dan al door Bert Aarts en Arjen Spinhoven gewerkt aan de inrichting.
Bert ontwierp veel meubels waarvan ook weer werktekeningen geplaatst werden, zoals
in de keuken het mooie aanrecht en de bedstee. Arjen Spinhoven heeft prachtige
bouwpakketten gemaakt van de door hem ontworpen meubels zoals de bedstee van de
Sydelcaemer (zie foto), maar ook van talloze andere voorwerpen. Een bordenrek in
de keuken tot een pronkkast in het Voorhuys, e.a. verkrijgbaar via Arjen Spinhoven
Miniaturen.
Bedstee, verkrijgbaar als bouwpakket bij Arjen Spinhoven (aankleding Jaqueline Aarts)
In een latere fase kwam Kim Bensdorp bij de groep en bleek al direct een aanwinst!
De meeste miniaturen zijn van zijn hand: de schildersattributen, de aardewerk kommen,
de oude groenten, al die voorwerpen in de Kunstkamer. Teveel om op te noemen. Hij
stuurde meestal direct door naar Rika om foto's te maken, dus voor ons was elke
bijeenkomst weer een verrassing wat er nu weer gemaakt was.
Rika en Marcus hadden de immense klus om al die losse bijdragen tot een
fotografeerbare kamer te transformeren. De kamers werden tussen de shows door
tijdelijk opgeslagen en moesten steeds weer opnieuw ingericht worden. De vele
teksten die wij zelf aanleverden moesten geredigeerd voor publicatie in DHN.
Zie een overzicht van artikelen elders op deze web-pagina.
Het eindprodukt zagen we vaak pas weer terug op de Dolls House Show waar Rika en
Marcus de zorgvuldig bewaarde kamers steeds weer klaarzetten en opruimden bij elke
beursgang. Voor elke presentatie moest er een andere vorm komen. Eerst alleen
een beschermende ruit per kamer, later voor vier kamers een complete vitrinekast
met verlichting. Die maakte Aloyse voor de tussentijdse tentoonstelling in het
Veluws Museum. Tenslotte werd in maart 2018 het complete Rembrandthuys tentoongesteld
tijdens de Dolls House Show in Arnhem.
Rembrandthuys overdracht
Daarna ging het huis naar het Rembrandtsmuseum in Amsterdam, daar werd in mei 2018
de officiële overdracht ondertekend door Rika van Nellestein in bijzijn van diverse
medewerkers en familieleden. Want die hebben ook een beetje "geleden" onder al die
arbeidsuren en aandacht voor het Projekt. Met de overdracht is het Projekt dan
beëindigd voor ons als groep. Maar de jarenlange samenwerking heeft vooral
vriendschap en respect voor elkaars vakkundigheid gebracht. Nog steeds is het
een plezierige herkenning op de vele beurzen waar we zoal komen.
Workshops
Workshop: keuken
Alles Klein verzorgt in het kader van het Rembrandthuys diverse workshops, al
vanaf 2 deelnemers. De data kunnen in overleg worden afgesproken. Op de pagina
WORKSHOPS is een overzicht van de mogelijkheden. Omdat het meestal gaat om opbouwen
van kamers/huizen, zijn er ook vervolg- of meerdaagse workshops.
Zo is er de workshop KEUKEN waarbij je de keukenkamer bouwt, inclusief raampartij
en deuren. Er zijn workshops per kamer inclusief de diverse schouwen van het
Rembrandthuys.